در این مقاله به ۱۷ تا از مهمترین راههای جذب آرامش درون اشاره خواهیم داشت اما قبل از شروع مقاله بد نیست بدانید که در حدود ۷ قرن پیش حافظ، شاعر بلندآوازهی ما در مصراع مشهوری گفته است:
«بوی بهبود ز اوضاع جهان میشنوم»
مفهوم پررنگ، پنهان و کنایی مستتر در این شعر را میتوان اینطور تفسیر کرد که به طور قطع اوضاع جهان پیرامون شاعر، به سامان نبوده است و او به دنبال چشماندازی برای بهبود اوضاع چشم به فردا دوخته و حالا روزنهای از جایی بر جهانش تابیده و امید به فردا را همچنان زنده نگاه داشته است.
با این وصف اگر به سرگذشت بشر بر کرهی خاکی بنگریم خواهیم دید که پیش و پس از حافظ نیز، جهان هرگز به سامان نبوده و اگرچه گاهی بوی بهبود اوضاع به مشام آدمیزاد رسیده است اما همواره زندگی در تلاطم، آشوب و فراز و نشیبهایی دشوار مسیر خود را طی میکند. اکنون پرسش اساسی این است که در چنین بسترِ سنگلاخی و صعبالعبوری آیا رسیدن به آرامش درونی برای انسان ممکن است؟ آیا آرامش تنها مفهومی انتزاعی است یا میتوان به راستی آنرا لمس و تجربه کرد؟
در این مقاله از وب سایت اعظم صادقیان قصد داریم با معرفی روشهایی ساده و عملی، در راستای رسیدن به آرامش درونی به مخاطبانمان کمک کنیم. برای آشنایی با راهکارهای رسیدن به آرامش درونی این مقاله را تا انتها دنبال کنید.
آرامش درون چیست؟
پیش از ورود به بحث راههای رسیدن به آرامش درونی، بهتر است ابتدا مختصری در این باره سخن بگوییم که اصولا آرامش درون چیست؟ انسان همواره دارای دو بعد مادی و معنوی تعریف و تصور شده است. ظاهر و باطن، درون و بیرون، جسم و روح: اینها نامهایی است که عموما برای بیان دو وجه وجود انسان به کار برده میشود. از آنجا که سلامت جسم و سلامت روح همواره به هم وابسته بوده است، رسیدن به آرامش درون در واقع به معنای سلامتی روحی و روانی است. روان آدمیزاد را عوامل بسیاری متلاطم یا آرام میکند و با شناخت این عوامل است که میتوان به سمت آرامش درون گام برداشت.
آرامش درونی: خرافه یا علم؟
بشر همواره برای رسیدن به اهداف مادی و معنوی خود تلاش کرده است. به عنوان نمونه گاه برای باریدن باران دست به دامن جادو شده است. اما هنگامی که نیروهای ماورایی آرزوی او را برآورده نکردهاند در مقابل طبیعت سر فرود آورده و التماسکنان آرزوهای خود را طلب کرده است. اما دستآخر این راهکار نیز به بنبست نا امیدی رسیده است و بشر مجدداً در تلاش برای دخل و تصرف در سازوکارهای جهان به عصر علم پا گذاشته است.
اما آرامش درونی چیست؟ قرنها گذشت تا با ظهور زیگموند فروید که او را پدر علم راونکاوی میدانند، زندگی انسان وارد روزگار نوینی شد و بررسی ساختارهای ذهنی و درونی انسان، پنجرههای جدیدی را به روی بشریت گشود. انسان حالا دیگر میتوانست به کمک روانکاوی، و بدون نیاز به اشعهی فرابنفش درون خود را هم ببیند؛ در واقع واکاوی روح نیز به کمک علم ممکن شده بود. و سرانجام از برآیند این واکاویها و شناخت احوالات انسانی، راهکارهایی علمی برای رسیدن به آرامش در کورهراه زندگی پدید آمد. ما در ادامه به معرفی روشهایی خواهیم پرداخت که در عین سادگی و حتی گاهی بدیهی بودن، از پشتوانهی علمی برخوردارند و میتوانند در بسیاری موارد اثرگذار باشند و آرامشبخش.راههای رسیدن به آرامش را باید یافت و یا راهی برای رسیدن به آرامش ساخت.
در ادامه به ۱۷ روش موثر برای رسیدن به آرامش درون خواهیم پرداخت.
۱- نفس عمیق بکشید
نفس کشیدن را به عنوان اولین روش رسیدن به آرامش درونی معرفی میکنیم. یک راهکار ساده، کمزحمت و بسیار اثربخش که احتمالا ریشه در تفکرات عرفان شرق دور دارد. عرفانی شرقی نفس کشیدن مدون و مرتب را در حالت ذاذن به عنوان یک راهکار عملی اثرگذار برای رسیدن به آرامش مطلق درونی پیشنهاد میکند. تنفس عمیق و مرتب میتواند شما را در یک وضعیت پایدار روحی قرار دهد. عارفان شرقی با استفاده از روش ذاذن که همان تنفس مدون است، مراتب روحی خود را تا رسیدن به نقطهی آرامش کامل ارتقاء میدادند.
۲- گرایش به طبیعت
در افسانهها و اساطیر ملل مختلف، یکی از مهمترین بنمایههای داستانی مشترک در ماجرای هبوط آدمیزاد از بهشتِ آرامش و آسایش، جدا افتادگی او از طبیعت است. فصل سقوط بشر با جدایی او از طبیعت و تن دادن به زندگی صنعتی آغاز میشود. سرشت آدمیزاد بر اثر هزاران سال زندگی در دل طبیعت، با آن خو کرده و بازگشت به طبیعت میتواند روح سرگشتهی انسان مدرن را به آرامشی ازلی نزدیک کند. رفتن به طبیعت ولو که پارک کوچک نزدیک خانهتان باشد میتواند آرامشی نسبی برای شما فراهم آورد اما اگر بتوانید در برنامههای هفتگی و ماهانهی خود رفتن به طبیعتی وحشیتر مثل کوه و جنگل را بگنجانید، به سرعت آثار شگفتانگیز آن را در رسیدن به آرامشی درونی خواهید دید.
۳- قدم زدن در تنهایی
هیچ گاه نیروی نهفته در تنهاییهای کوچک شخصیتان را دستکم نگیرید. آن لحظهیی که به تنهایی در خیابان قدم میزنید و تماشاچی افکارِ پراکندهای هستید که مدام از سرتان میگذرد، شما در واقع گامهایی به سوی آرامش برمیدارید. قدم زدن در تنهایی به علاوه میتواند به تقویت روحیهی فردی شما کمک کند و شما را با خودتان به مشورت وا دارد. یک گفتوگوی دو نفره میان شما و خویشتن درونتان در این قدم زدنها پدید میآید که میتواند بخشی از پتانسیلهای وجودی شما را به خودتان بشناساند و یا حتی به خلق ایدههایی ناب بیانجامد. اما به طور قطع، مهمترین محصول این قدم زدنها آرامشی است که به شکل معجزهآسایی نصیب خواهید برد. یادتان باشد که هنرمندهای بزرگ همیشه در تنهایی به خلق شاهکارهایشان دست زدهاند، بنابراین شما هم میتوانید در فرآیند قدم زدنهای تنهایی به خلق ارامشی درونی برسید.
۴- توجه به نظم و ترتیب
اکنون دیگر حرکت مداوم انرژیهای مثبت و منفی و حضور دائمی آنها در زندگیمان به کمک علم امری قطعی بهشمار میرود. ما در جهان “یین و یانگ” به قول شرقیها و یا همان قطبهای مثبت و منفی زیست میکنیم. تمام احوالات ما میتواند حاصلجمع انرژیهایی باشد که از محیط اطرافمان دریافت میکنیم. علوم انسانی در تلاش است که به تبیین و تدوین هر چه بهتر این انرژیها بپردازد و البته تا حد زیادی هم موفق بوده است. برای نمونه علم فنگشوئه که به چیدمان درونی خانهها نظام میبخشد، برآمده از شناخت ما نسبت به انرژیهای اطرافمان است. حرکت به سمت نظم و ترتیب و خروج از آشفتگی، خود به طور علنی مترادف با آرامش درونی است. اگر محیط بیرونی شما آشفته باشد، یقینا بر آشفتگی درونی شما نیز دامن میزند، بنابراین با توجه ویژه به نظم و ترتیب میتوانید گامی مهم در رسیدن به آرامش درونی بردارید.
۵- مماس شدن با واقعیت
بزرگترین چالش فکری انسان در تمام طول تاریخ بشریت، مناقشهی پایانناپذیر میان جبر و اختیار بوده است. آیا انسان بالاخره در زندگی خود اختیار کامل دارد یا در سیطرهی انواع جبرها زندگی میکند؟ پاسخ این پرسش هرگز به طور قطع مشخص نشد و این چالش ازلی، ابدی تا امروز ادامه داشته است. تفکرات دینی، علمی و عرفانی در ساحتهای مختلف این چالش را بررسی و پاسخ دادهاند. اما هیچکدام در نهایت نتوانستند به یقین پاسخی قطعی و پذیرفتی برای این پرسش صادر کنند. در این میان انسان که همواره برای رسیدن به نرمی حقیقت در تلاش بوده است، با سختی واقعیت مواجه میشود. بنابراین از برآیند چنین مواجههی دشوار و متناقضی، آشفتگی امری طبیعی به نظر میرسد. اما عقل سلیم میگوید باید واقعیت را پذیرفت. شما با پذیرش واقعیت به عنوان یک امر محتوم و طبیعی، میتوانید زبری و چالشانگیز بودن بزنگاههای بسیاری در زندگی را بسایید و به سلامت از آن عبور کنید. شاید راز بزرگ آرامش در مماس شدن با واقعیت جهان باشد. اما توجه کنید که پذیرفتن واقعیت به معنای کنار گذاشتن تلاش و کوشش نیست؛ شما در مسیر طبیعی زندگیتان گام برمیدارید، اما دیگر از واقعیتهای اطراف به سوی حقیقتی نامشخص فرار نخواهی کرد. و این نقطهی امن آرامش است.
۶- دوستی و صداقت با خویشتن
با توجه به نظامهای فکری امروزی، که دروغی به نام استعداد را باور ندارند و تمام موفقیتهای آدمی را برآیندی از آموزش و محیط میدانند، بهتر است برای فرار از سرخوردگی و آشفتگی ناشی از آن، با خودمان صادق باشیم. قدیمیها گفتهاند دوست باید آینهی دوست باشد. این تمثیل به این معنا است که اگر با خودتان دوست هستید، صادقانه شرایط، محیط و تواناییهای خودتان را در نظر بگیرید و سپس چشماندازهای فردای خود را تعریف و ترسیم کنید. اگر شناخت کافی از خودتان داشته باشید، انتظارات معقولی نیز از خودتان خواهید داشت و در نهایت نیز پلهی صحیحی از نردبان ترقی را برای ایستادن انتخاب میکنید. سرانجام این دوستی و صداقت با خویشتن، به طور قطع آرامشی درونی خواهد بود.
۷- سلامتی جسم ضامن سلامتی روح
برای رسیدن به آرامش، باید ظرف و مظروف را توامان مراقبت کنید. رها کردن سلامتی جسم و یا بیاعتنایی به احوالات روحی، میتواند وجود یک انسان را به طور کلی به هم بریزد. حلقهی گم شده در جامعهی امروز ما بیتوجهی به سلامت جسم و روح است. در این زمینه شاید سلامت جسم از اهمیت بیشتری برخوردار باشد. زیرا که پایگاه اصلی روح نیز به شمار میرود. یک تن بیمار به قاعده، روحی بیمار را میپروراند. بنابراین توصیهی اکید این است که ورزش و توجه به تمام اقدامات مهم در سلامتی جسم را در اولویت قرار دهید. در واقع فقط در صورتی که شما تن سالمی داشته باشید، اولین شرط لازم برای گام نهادن در مسیر آرامش درونی را خواهید داشت.
۸- در لحظه زندگی کن
این شعار مشهور شرکت پپسی است که روی قوطیهای نوشابهی خود هک میکند. اما در پشت چنین شعاری آن هم روی قوطی نوشابه چه رازی نهفته است؟ بدیهی است که نوشابه یکی از مضرترین خوراکیهای عالم بهشمار میرود. میزان شکر موجود در نوشابهها با سلامتی انسان در تضادی معنادار قرار دارد. اما طعم بینهایت دلچسب نوشابه، از سرِ این تضاد میگذرد و این محصول مضر را همواره پرفروش نگاه میدارد. حالا میتوانیم حدس بزنیم که شعار پپسی تلویحا به همین ماجرای مضر بودن نوشابه اشاره دارد. به این معنا که “نیازی نیست به حرف پزشکها توجهی کنید. فقط از خوردن نوشابه لذت ببرید.”
در لحظه زندگی کردن، یعنی درک این مفهوم که چیزی به جز امروز در سرنوشت بشر وجود ندارد. “دیروز” و “فردا” مفاهیمی واهی بهشمار میروند و تنها واقعیت جهان، “امروز” است. اگر به حسرت دیروز یا امید به فردا، امرورتان را بر باد میدهید، انتظار رسیدن به آرامش درونی تقریبا ناممکن است.
امروز سختیها ما را احاطه کردهاند، اما معنایش این نیست که فردا دیگر روزگار بر این مدار نخواهد بود. بنابراین به احتمال زیاد تا پایان عمر ما فقط همین امروزهای آشفته و دشوار را در اختیار داریم. حالا تصمیم با شماست که چگونه بگذرانیدش.
۹- گفتگو یک راهکار طلایی
توانایی سخن گفتن، ویژگی برتر انسان بر سایر موجودات است. آیا نباید از این ویژگی مهم و برجسته در راستای تحقق آرزوی آرامش درونی بهره ببریم؟ تمثیل مشهور دردودل کردن که در میان ما ایرانیها یک رسم کهن و عامه به شمار میرود، از قضا پایهی علمی دارد و اگر در مسیر درستی هدایت شود، میتواند پیآمدهای روحی بسیار گسترده و مفیدی داشته باشد. شما از طریق گفتگو میتوانید درونیات خود را که شامل آشفتگیها و عصبیتها نیز میشود، بیرون بریزید. البته باید توجه داشته باشید که گفتگو نباید یکسویه باشد و طرف مقابل تبدیل به انباری آشفتگیهای شما نشود. گفتوگو در واقع فرهنگی مترقی را در جامعه ایجاد میکند. بسیاری از کینهورزیها که سبب بر هم خوردن آرامش درونی افراد میشود، برآمده از ناگفتههاییست که در دلها باقی مانده است. علاوهبر این، گفتگو میتواند محل تلاقی نقاط مشترک افراد مختلف باشد. شما تا هنگامی که با فردی وارد گفتگو نشدهاید، شناخت کافی از او نخواهید داشت. اما گاهی ممکن است گفتگو سبب آشکار شدن نقاط مشترک شما و طرف مقابلتان شود. این دوستی برآمده از گفتگو بسیار پایدار و آرامشبخش خواهد بود. از طرف دیگر قطع گفتگو میان افراد، برای مثال میان زوجها، زایندهی بسیاری از آشفتگیها خواهد بود. در چنین مواقعی از سر گرفتن گفتگو میتواند راهکار عملی بسیار مفیدی در راستای رسیدن به آرامش باشد.
۱۰- ارتباط موثر با دیگران برقرار کنید
انسان موجودی اجتماعی است. بنابراین هم اجتماع بر او و هم او بر اجتماع اثر میگذارد. با این وصف ارتباطات هر آدمی، بیشترین تاثیر را در سرنوشت و شکل زندگیاش خواهد داشت. از این رو سامان دادن به ارتباطات انسانیمان، توجه و دقت ویژهای را میطلبد. بخش عمدهیی از آرامش درونی ما، بسته به محیط و افرادی است که با آنها در ارتباطیم. اگر میان ما و افراد محیط زندگیمان همگرایی، صداقت و محبت برقرار نباشد، یقینا آرامش درونی نخواهیم داشت. از طرف دیگر ممکن است اطرافیان ما تمام ویژگیهای مثبت ممکن را داشته باشند، اما ضعف از جانب ما و نحوهی ارتباط گرفتنمان ناشی شود. برای ایجاد ارتباط سازنده با آدمها نیاز به آموزش داریم و این از دیگر حلقههای گمشدهی جامعهی ما بهشمار میرود. باید تلاش کنیم، با شناخت از اطرافیانمان، در راستای یک ارتباط سازنده گام برداریم و از هرگونه ارتباط چالشانگیز دوری کنیم. در این صورت رسیدن به آرامش درونی، امری طبیعی خواهد بود.
۱۱- بیرون زدن از مسابقهی موفقیت
امروزه رسانههای مختلف به شکل نامدونی مسابقهای جهانی را تبلیغ میکنند. مردم نیز شرکتکنندههای این مسابقه هستند، در حالی که ممکن است خودشان متوجه این امر نباشند. مسابقهی “چه کسی از دیگران موفقتر است؟” در همهی وجوه زندگی بسیاری از ما ریشه دوانده. حضور در این مسابقه به خودی خود، برهمزنندهی آرامش درونی ما خواهد بود. نخستین پیآمد چنین پدیدهای، قیاس همیشگی زندگیمان با آنچیزی است که رسانهها از زندگی دیگران برای ما تصویر میکنند. شاید راز رسیدن به آرامش درونی، بیرون زدن از مسابقهی جهانی موفقیت باشد. از کودکی و نوجوانی، فرهنگ سبقت گرفتن از دیگری به عنوان فرهنگی با بار مثبت در ذهن خانوادهها و به تبع آن کودکان شکل میگیرد. در سیستم آموزشی نیز، نمرهمحور بودن آموزش و سپس کنکور کذایی که خود یک مسابقهی همگانی پراسترس است، بر این فرهنگ ویرانگر دامن میزند. وقتی این فرهنگ در ما نهادینه شد، خروج از آن کار دشواریست و سبب آشفتگی بیشتری خواهد شد. بنابراین توصیه میکنیم ابتدا با تفکر عمیق پیرامون مسئله، دست از مقایسه خودتان با دیگران و وجوه مختلف زندگیشان بر دارید. اگر این اقدام با درک و شناخت کافی انجام شود، آرامشی بینهایت را برای شما به ارمغان خواهد آورد.
۱۲- مسئلهی خواب کافی را جدی بگیرید
قدر خواب کافی را فقط یک سرباز میداند. اگر از سربازها بپرسید بزرگترین دغدغهشان در دوران سربازی چیست، به یقین بسیاری از آنها کمبود خواب را مطرح میکنند. آشفتگی یک سرباز و اندوه درونی او عموما ناشی از کمخوابی است. انسان نیاز به ساعات مشخصی خوابیدن در آرامش دارد و البته مهم است که زمانبندی خواب با طبیعت جهان نیز سازگار باشد. شبها که جهان در تاریکی آرامبخشی فرو میرود موقع خوابیدن است و این زمانبندی اگر تغییر کند، تبعات مثبت خوابیدن را کاهش خواهد داد. بنابراین یکی از راهکارهای رسیدن به آرامش درونی، توجه ویژه به مسئلهی خواب خواهد بود. برای نمونه اگر رسانهها و سوشالمدیا، سبب شببیداری بیمورد و عادتمند شما شدهاند، توصیه میکنیم، دستکم از ترس تبعات بسیار منفی این رویداد در آیندهی نزدیک، به سرعت چارهای بیاندیشید و برای رسیدن به آرامش در طول روز کاری، خواب شبتان را ولو به کمک پزشکان تنظیم کنید.
۱۳- پیشفرضهای ذهنیتان را بازنگری کنید
امنیت ذهنی هر انسانی از عوامل مهم رسیدن به آرامش درونی است. اما چه عناصری امنیت ذهنی ما را میسازند؟ و چگونه؟ گاهی پیش میآید که امنیت ذهنی ما در واقع روساختی از یک درهمریختگی پنهان است. در حقیقت ذهنیت ما بر اساس پیشفرضهای فرهنگ جامعه و خانواده شکل گرفته است اما در واقعیت، گاه پیش میآید که این پیش فرضها با خواستههای طبیعی ما هماهنگ نیستند. از طرف دیگر ترس از بر هم خوردن امنیت ذهنی اجازهی واکاوی و بازنگری عاقلانه و مستقل بر این پیشفرضهای تلقین شده را به ما نمیدهد. حال آنکه اگر از این ترس نهادینه شده عبور کنیم و بازنگری خوبی بر پیشفرضهای ذهنیمان داشته باشیم، به احتمال زیاد میتوانیم، هماهنگی طبیعی بیشتری میان خودمان و خواستههایمان ایجاد کنیم و از این رهگذر به آرامش درونی دوچندانی دست پیدا کنیم.
۱۴- محیط را برای خودتان پر نشاط کنید
جهان اصولا جای خوشگذرانی نیست، بلکه محلی برای تجمع واقعیتهای تلخ است. بنابراین ما باید خودمان دست به کار شویم و این محیط غمانگیز را با ترفندهایی به سمت شور و نشاط پیش ببریم. برای این منظور کار خیلی سختی در پیش نخواهیم داشت؛ فقط کافی است که تلاش کنیم، همواره نردبان را بر دیوار شادی تکیه بدهیم و مدام از آن بالا برویم. قابل درک است که گاهی غمها دورمان را احاطه میکنند و شاد بودن تا حد ناممکن دور از دسترس میشود، اما شما در این مورد هرگز با امر محال روبهرو نیستید و تنها کاری که میکنید این است که مجددا امکان شادی را فراهم آورید. اگر احساس کردید پیرامونتان را دُز بالایی از اندوه فرا گرفته و از نظر درونی آشفته شدهاید، بی درنگ خود را به محیط شادی متصل کنید و به صورت دستی تنظیمات جهان پیرامون را تغییر دهید.
۱۵- به سطح آگاهیتان بیفزایید
آدم آگاه در روشنایی گام بر میدارد. بدیهی است که قدم زدن در تاریکی، انسان را آشفته میکند و نور همیشه نشانهی امنیت خاطر است. آگاهی فرآیندی تدریجی است که اگر در مسیرش وارد شوید، لذت غریبی را تجربه میکنید و هر چه به قله نزدیکتر شوید، آرامش درونیتان افزایش خواهد یافت. اگر کتاب خواندن را به عنوان شاهراه رسیدن به آگاهی در نظر بگیریم، از این رهگذر منافع دیگری نیز برای شما به وجود خواهد آمد. کتاب خواندن با گسترده کردن دایرهی لغات ذهنیتان، توان ابراز عقاید و باورها و از همه مهمتر گفتگو را در شما بیدار میکند و دایرهی ارتباطهای شما را وسعت میبخشد. انسان آگاه اصولا از آرامش عمیقتری برخوردار است. بهشتِ نادانی و بیخبری، آرامش پیش از طوفان است، اما آگاهی حقیقی میتواند راهکارهای زیادی برای مقابل شدن با طوفان در اختیار شما بگذارد.
۱۶- شوخ طبع باشید
شوخی تنها اسلحهایست که ما در مقابل مرگ داریم. جملهی مشهوری از یک نویسندهی فرانسوی وجود دارد که میگوید: «تنها کسانی میتوانند به راستی شوخطبع باشند که طعم واقعی مرگ را چشیده باشند.» در واقع شوخطبع بودن لزوما به معنای بی غم بودن نیست. انسان باید بتواند از طرق مختلف با واقعیت جهان کنار بیاید و آرامش درونی خود را تضمین کند. تلاش برای شوخطبع بودن نیز یک راهکار است برای کسی که در مسیر آرامش درونی گام بر میدارد. این که دیگران از همنشینی با شما خوشوقت باشند و همواره شما را به دلیل شوخطبعی و خوشمشرب بودن ستایش کنند، خود عامل مهمی در ایجاد احساس رضایت درونی برای شما خواهد بود. شوخطبع بودن به شکل آشکاری شما را در معرض مواجهه با واقعیت قرار میدهد، زیرا مصالح شوخیها عموما برآمده از واقعیت هستند. این دست و پنجه نرم کردن با جزییات واقعیت، شما را در پذیرفتن آن یاری خواهد داد.
مطالعه کنید: چگونه ذهنی آرام داشته باشیم؟
کلام پایانی
رسیدن به آرامش درونی را شاید بتوان بزرگترین آرزوی دیرینهی بشر دانست. اما این آرامش چگونه به دست میآید؟ آیا اصولن راهکاری برای رسیدن به آرامش درونی وجود دارد؟ در این مقاله به شکل مفصلی تلاش شد روشهایی ساده، علمی و در عینحال عملی را برای رسیدن به آرامش به مخاطبان معرفی کنیم. امید است با مطالعهی این مقاله، دستکم تا حدی در رسیدن به آرامش درونی شما عزیزان کمک کرده باشیم.
1 دیدگاه برای “راههای جذب آرامش | ۱۷ راه برای رسیدن به آرامش درون”
سلام وقت هاتون بخیر مطالب عالی 👍