در برخی از مواقع هیچ دلیل مشخصی در پشت استرس شما وجود ندارد. در این زمان است که می‌گوییم فرد با استرس بی دلیل مواجه شده است. کمتر کسی در دنیای امروز استرس را تجربه نکرده است. استرس یک وضعیت طبیعی در بدن ما انسان‌ها است. در واقع هر زمانی که بدن احساس کند شما در یک وضعیت نامناسب قرار گرفته‌اید، سیستم سمپاتیک را فعال می‌کند و شما احساس ترس را تجربه خواهید کرد. گاهی اوقات استرس‌ها دارای دلیل مشخصی هستند. به طور مثال زمانی که برای یک امتحان مهم آماده می‌شوید، طبیعی است که نگران نتیجه باشید و استرس نیز در شما وجود داشته باشد.
استرس چیست؟
استرس یک واکنشی است که در مغز و بدن فیزیکی شما ایجاد می‌شود. هر رویداد یا سناریویی که باعث می‌شود شما احساس نا امیدی کنید یا عصبی شوید، می‌تواند استرس را تحریک کند. استرس معمولا خود را با واکنش‌های مختلفی از جمله مشکلات گوارشی، مشکل در خواب، مشکل در تمرکز، احساس ترس و هراس و … نشان می‌دهد. البته علائمی که هر یک از افراد در اثر استرس مشاهده می‌کنند، متفاوت از فرد دیگر است.
استرس در حال حاضر به یکی از مشکلات روزمره ما تبدیل شده است که البته بهتر است اسم آن را مشکل نگذاریم. چون واکنش غریزی بدن ما به شرایط سخت زندگی، استرس است و در واقع بدن با ایجاد استرس، بدن را در حالت آماده باش قرار می‌دهد.
خودتان را تصور کنید که در حال آماده شدن برای یک امتحان مهم هستید و هیچ استرسی ندارید. در این صورت به احتمال زیاد یا خیلی دیر به سراغ مطالعه می‌روید، یا آنقدر خوب مطالعه نمی‌کنید که بتوانید نمره خوبی در امتحان کسب کنید. دلیل این موضوع هم عدم وجود استرس در شماست؛ چون احساس می‌کنید امروز هم باید طبق روال روزهای دیگر بدون هیچ استرسی سپری شود.
مطالعه کنید: استرس چیست؟
چرا بدون هیچ دلیلی استرس دارم؟
اگرچه بسیاری از ما در طول روز در موقعیت‌های مختلف، موقعیت‌های استرس زای متفاوتی را تجربه می‌کنیم؛ اما این موضوع لزوما بد و یا نگران‌کننده نیست. زمانی این مشکل نگران‌کننده می‌شود که شما بدون هیچ دلیلی استرس و نگرانی را تجربه کنید. استرس بی دلیل که تحت عنوان اضطراب شناخته می‌شود، یک موقعیت نامناسب است که می‌تواند تاثیر منفی روی سلامت جسمی شما داشته باشد.
اضطراب بدون هیچ تحریک ذهنی و فیزیکی رخ می‌دهد و می‌تواند علائمی مشابه با علائم استرس را به همراه داشته باشد. عمدتا افرادی که با استرس بی دلیل مواجه هستند، نگرانی بیشتری برای درمان آن دارند؛ چون نمی‌دانند که دلیل اصلی بروز این مشکل چیست و چگونه می‌توانند آن را کنترل کنند.
دلایل زیادی می‌توانند پشت استرس بی دلیل شما باشند که از جمله آن‌ها می‌توان به مشکلات خانوادگی، تنش‌های زیاد کار، افکار منفی شما و … اشاره کرد. حتی در برخی از موارد مشکلات ژنتیکی باعث بروز این مشکل می‌شوند.
راه‌های مقابله با استرس بی دلیل
برای مقاله با استرس بی دلیل، مراجعه به روانشناس و در صورت نیاز روانپزشک بهترین راهکار است. متخصصین این حوزه می‌توانند به شما کمک کنند تا یک رویکرد مناسب برای درمان و مقابله با استرس بی دلیل مخصوص به خودتان را داشته باشید. از جمله رویکردهای مثبت برای مقابله با استرس بی دلیل که معمولا در اثر مداومت در انجام آن‌ها، به صورت دائمی موثر هستند عبارتند از:
- درمان شناختی رفتاری: این رویکرد درمانی به شما یاد می‌دهد تا چگونه افکار و رفتارهای استرسی خود را بشناسید و آن‌ها را به افکار مثبت تبدیل کنید. در واقع شما در ابتدا یاد می‌گیرید که دلیل را شناسایی کنید. سپس به شما یاد می‌دهند که چگونه با آن‌ها مقابله کنید.
- مواجهه درمانی: مواجهه درمانی، رویکردی است که به شما اجازه می‌دهد در معرض موارد خاصی که باعث ایجاد اضطراب می‌شوند، قرار بگیرید. معمولا این کار به صورت تدریجی انجام می‌شود.
- پذیرش مشکل: روش پذیرش مشکل، به شما یاد می‌دهد که چگونه احساسات منفی خودتان را بپذیرید و با آن کنار بیایید. این روش نیز در بسیاری از مواقع روی درمان استرس بی دلیل موثر است.
روش‌های درمانی ذکر شده عمدتا توسط روانشناس به شما ارائه می‌شوند؛ اما در مواقعی که استرس با جلسات مشاوره درمان نشوند، می‌بایست از داروهای مناسب نیز استفاده کرد. این داروها توسط روانپزشک و بر اساس علائم اضطراب برای افراد تجویز می‌شوند. در صورتی که روانپزشک توصیه‌ای برای مصرف دارو داشته باشد، باید حتما از آن پیروی کنید. معمولا بهترین روش درمانی زمانی اتفاق می‌افتد که در کنار مصرف قرص و دارو، از جلسات مشاوره نیز کمک بگیرید. در واقع مراجعه به روانشناس و روانپزشک باید به صورت همزمان انجام شود.
راهکارهای موقت جهت کاهش استرس بی دلیل
اگر گاهی استرس بدون دلیل یا همان اضطراب را تجربه می‌کنید، راهکارهای مختلفی برای کاهش استرس بدون دلیل شما و کنترل آن‌ها وجود دارند. بهترین راه کاهش استرس این است که به واکنش بدن و ذهن خودتان در موقعیت‌های استرس زا دقت کنید و به عوامل ایجاد اضطراب نیز توجه داشته باشید. در این صورت است که می‌توانید مطابق با تجربیات خودتان، واکنش‌های بعدی را در موقعیت‌های مختلف پیش‌بینی کنید.
برخی از تغییرات سبک زندگی می‌توانند به کاهش علائم استرس و اضطراب کمک کنند. به طور مثال اصلاح تغذیه و داشتن ورزش منظم تاثیر زیادی روی کنترل استرس بی دلیل خواهند داشت. از جمله راهکارهای موقت، ولی موثر برای کاهش استرس بدون دلیل عبارتند از:
- کاهش مصرف کافئین و الکل
- داشتن خواب کافی و منظم
- داشتن ورزش منظم و حرفه‌ای (ترجیحا به‌صورت گروهی)
- مدیتیشن و کاهش استرس با روش‌های معمول
- اختصاص وقت آزاد برای انجام کارهای مورد علاقه
- نوشتن احساسات و چیزهای استرس زا در زندگی شما
- انجام تمرینات تنفسی
- صحبت کردن با عزیزان در مورد استرس و تنش‌های موجود
- ملاقات با دوستان و عزیزان و معاشرت با دیگران
نشانه‌ها و علائم استرس بی دلیل کدامند؟
استرس بی دلیل می‌تواند نشانه‌ها و علائم متفاوتی را در هر فرد به همراه داشته باشد. به همین خاطر به طور دقیق نمی‌توان بیان کرد که هر یک از افراد با چه علائمی در حین استرس مواجه هستند. علائم ناشی از استرس بدون دلیل نیز به انواع مختلفی تقسیم بندی می‌شوند. برخی از آن‌ها رفتاری و ذهنی هستند و برخی دیگر روی شرایط جسمی و سلامتی شما تاثیر می‌گذارند. درک نشانه‌ها و علائم استرس بدون دلیل به شما کمک می‌کند که اگر با این مشکل مواجه هستید، بتوانید سریع‌تر به فکر راه حل درمانی باشید. بنابراین، از جمله نشانه‌ها و علائم استرس بی دلیل عبارتند از:
• افزایش ضربان قلب
• خشکی دهان
• تپش قلب بدون دلیل
• بیماری‌های قلبی و عروقی
• ناتوانی در تمرکز کردن بر روی امور مختلف
• احساس ترس شدید
• کابوس‌های شبانه
• ناتوانی در حفظ آرامش
• مشکل در خوابیدن
• افکار منفی و غیر قابل کنترل در امور مختلف
سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم شما را با استرس بی دلیل و نحوه رهایی از آن آشنا کنیم. داشتن اضطراب بدون هیچ محرک مشخص، نیاز به مراجعه به روانشناس دارد؛ اما با مدیتیشن، کم کردن زمان کار و انجام کارهای مورد علاقه می‌توانید این استرس را تا حد زیادی کاهش دهید.
