در دنیای پیشرفته ی امروز برای دست یابی به احساس رضایت از خود، رقابت سنگینی در ساده ترین موضوعات زندگی برقرار است.رقابت ما را ناچار به مقایسه کردن خود با دیگران می سازد.
به نحوی می توان گفت این رفتار ریشه در ژن ها ی ما دارد.در واقع تئوری مقایسه ی اجتماعی بیان می دارد که در روند تکامل ما خودمان را با دیگران مقایسه می کنیم تا بتوانیم به طور دقیق خودمان را ارزیابی کنیم.مغز ما با مقایسه ی خود با دیگران سعی بر شناسایی نقاط قوت و ضعف ما دارد.
مقایسه کردن خود با دیگران رفتاری ناخودآگاه است اما با تمرین کردن اصولی و پایدار می توان آن را تحت کنترل خود قرار داد.
چرا به مقایسه کردن خود با دیگران می پردازیم؟
اکثر ما با عبارت معروف “انسان موجودی اجتماعی است.” آشنا هستیم و تعداد و تنوع شبکه های اجتماعی موجود نیز تاکیدی بر صحت این مدعا می باشند.
در فضای مجازی افراد در هر سطح اجتماعی در تلاش برای نشان دادن زوایای زیبا و دلخواه زندگی خود هستند. تماشای روزانه ی این داده های ظاهری از زندگی دیگران به مرور احساس کمبود را در ما ایجاد می کند؛ حس کمبود این سوال را در ذهن ما ایجاد می کند که “چرا من نه؟”
راه های رهایی از مقایسه کردن خود با دیگران
۱- عوامل تحریک کننده را شناسایی کنید.
محرک ها در واقع عوامل و شرایطی هستند که واکنش خاص شما را به دنبال دارند. یاد بگیرید که محرک های خود را شناسایی کنید و نسبت به آن ها آگاه باشید.یک لیست از تمامی افراد و چیز هایی که باعث می شوند به مقایسه کردن خود با دیگران بپردازید تهیه کنید.در مقابل هر مورد به طور دقیق بنویسید که چه احساسات و افکاری در برابر آن در شما شکل می گیرد و چرا پرداختن به آن موضوع باعث اتلاف وقت شما می شود.
به عنوان مثال همان طور که به آن اشاره شد فضای مجازی خود یکی از عوامل تحریک کننده ی احساس حسادت می باشد.مطالعات نشان داده اند که مردم پس از سپری زمان در فضای مجازی احساس بدتری نسبت به خود پیدا می کنند.اجازه ندهید فضای مجازی شما را کنترل کند.می توانید از نرم افزار های موجود برای کنترل زمانی که در این پلتفرم ها سپری می کنید استفاده کنید.
پس از تهیه ی لیست خود، می توانید از آن موارد دوری کنید و هم چنین به دنبال راهکار هایی برای کنترل احساسات خود باشید.
۲- موفقیت های خود را ثبت کنید.
همیشه چیزی هست که بابت آن خود را تشویق کنید؛ کافی است برای یک لحظه کمبود های دیگران را به جای کمبود های خود بشمارید.
به جای آن که به دستیابی های دیگران بپردازید به موفقیت های خودتان رسیدگی کنید. شما بسیار خاص و منحصر به فرد هستید؛ توانایی هایی در شما هست که شما را از دیگران متمایز می کنند.بهترین دوست خود باشید و هنگامی که می خواهید خود را سرزنش گرانه نقد کنید، به این فکر کنید که آیا با دوست خود در وضعیت مشابه نیز این گونه صحبت می کنید؟
لیستی از چیز هایی که از نظر شما موفقیت هستند تهیه کنید و هر هفته بابت دست یابی به آن ها به خود هدیه بدهید.نیازی نیست که این دست آورد ها بزرگ یا کوچک باشند فقط به این توجه داشته باشید که آیا حس افتخار نسبت به خود را در شما ایجاد می کنند یا خیر.لیست خود را در جایی نصب کنید که مقابل چشمان شما باشد.
با انجام این کار احساس رضایت در شما شکل خواهد گرفت. رضایت به معنای یک جا نشستن و انجام ندادن کار های جدید و هیجان انگیز نیست؛ بلکه، به معنای در صلح بودن با امروز خود می باشد.رضایت، تجربه ی شادی را محدود به فردا نمی کند و به شما فرصت لذت بردن از کار های روزانه ی خود را می دهد.
۳- روی مسیر خود تمرکز کنید.
بیشتر تبلیغات ادعای به ارمغان آوردن یک نتیجه ی آنی برای شما را دارند.تبلیغات به خوبی با ماهیت خواسته ها ی شما آشناییت دارند.آن ها از این ویژگی انسان ها که صرفا به دنبال رسیدن هر چه سریع تر به اهداف خود هستند به بهترین نحو استفاده می کنند.از مسیر لذت ببرید و مدام درگیر انتهای مسیر نباشید.نگذارید ترس راننده ی شما در مسیر هدف هایتان باشد به جای آن عشق را راهبر و راهنمای خود قرار دهید.
نادیده گرفتن عملکرد دیگران به خصوص اگر آن ها نیز هدفی مشابه با شما دارند بسیار سخت می باشد.برای تلاش در این راه تهیه ی لیستی از افرادی که بابت کمک هایشان قدردانشان هستید می تواند شما را روی همراهان خود به جای رقیبانتان متمرکز کند. زمان و انرژی شما بسیار ارزشمند تر از آن هستند که صرف تحت تاثیر قرار دادن دیگران شوند.
شاید معیار شما برای انتخاب مسیر شغلیتان، علاقه بوده است و درآمد بالا را در الویت خود قرار نداده اید.در یک قرار دوستانه متوجه می شوید شما کم ترین درآمد را در میان جمع دارید و احساس نا کافی بودن به شما دست می دهد.خوب است در آن لحظه به خودتان یاد آوری کنید که الویت های شما با آن ها متفاوت است و بر اساس معیار های خود، شما در جایگاه بالایی قرار دارید.
تمرکز بر چیز هایی که برای شخص شما شادی بخش و ارزشمند هستند را جایگزین مقایسه کردن خود با دیگران کنید.تمرین کنید تا بتوانید تشخیص دهید آیا این دست آورد چیزی است که واقعا برای شما لذت بخش است یا صرفا در میان عموم محبوبیت دارد.
۴-از موفقیت دیگران لذت ببرید.
اوایل لذت بردن از موفقیت دیگران ممکن است برای شما سخت و مضحک به نظر بیاید اما با تمرین به مرور از این کار حتی لذت نیز خواهید برد. سعی کنید قیافه ی خود را هنگام حسادت ورزیدن تصور کنید، آیا این چهره باب میل شما است؟ وقتی به کسی بابت موفقیتش هدیه می دهید و به او تبریک می گویید، تصویر زیباتری از خود نسبت به زمانی که حسادت می ورزید نشان می دهید.
در واقع مغز ما دارای نورون های آینه ای است؛ به این معنا که برای مغز ما فرقی ندارد که آیا ما در کسب یک موفقیت نقشی داشته ایم یا خیر.مغز ما مسیر های عصبی خود را چه هنگام انجام دادن یک کار لذت بخش توسط خود ما، چه هنگام تماشای انجام شدن آن توسط دیگران فعال می کند و حس شادی را در ما ایجاد می کند.
در نظر داشته باشید که دست یابی دیگران به یک موفقیت شما را از دستیابی به موفقیت در فرصت های دیگر باز نخواهد داشت.با یادآوری این تفکر به خود، می توانید در عوض مقایسه کردن خود با دیگران در شادی آن ها سهیم شوید.
“هر کس یک نابغه است.اما اگر یک ماهی را بر اساس تواناییش در بالا رفتن از درخت قضاوت کنیم، آن ماهی تمام زندگی خود را با باور احمق بودن سپری خواهد کرد.”
۵- مقایسه را به انگیزه تبدیل کنید.
پشت صحنه ی خود را با بهترین اجرای دیگران مقایسه نکنید.به جای افسوس خوردن بابت اشتباهات گذشته، به خودتان یادآوری کنید که چگونه آن تجربیات به رشد شما کمک کرده اند.شما به اندازه ی کافی شجاع بوده اید که از پس ترس ها و اضطراب های گذشته ی خود برآمده اید پس اجازه ندهید ترس مانع مشارکت شما در رقابت ها شود.
به جای آن که به رقبای خود به چشم تهدیدات موجود در مسیر نگاه کنید، آن ها را همراهان خود در نظر بگیرید.از رقبای خود دوری نکنید و به چیز هایی که می توانید از آن ها بیاموزید فکر کنید.به دنبال افرادی که تحسین می کنید بگردید و نصیحت ها و توصیه هایشان را انگیزه و راهنما ی خود قرار دهید.
خودتان را بابت مقایسه کردن خود با دیگران سرزنش نکنید. مقایسه کردن یک رفتار معمول و فراگیر می باشد به جای آن سعی کنید از آن به عنوان انگیزه ای برای پیشرفت های بیشتر و بیشتر استفاده کنید. امروز پایان فیلم شما نیست؛ امروز شما قرار نیست آینده ی شما را پیش بینی کند.
چرا باید دست از مقایسه کردن خود با دیگران برداریم؟
رقابت هیچگاه پایان نخواهد یافت؛ پس از دست یابی به یک هدف، هدفی جدید جایگزین آن می شود.پس به جای آن که در مسیر نامتنهی رقابت مقایسه کردن خود با دیگران را چاشنی قرار دهیم، برای پیشرفت در این مسیر انگیزه و فداکاری را جایگزین کنیم.
ما معمولا هنگام مقایسه کردن خود با دیگران، منفی ترین ویژگی های خود را با بهترین ویژگی های دیگران می سنجیم.زیاده روی در مقایسه ی خود با دیگران می تواند باعث کاهش اعتماد به نفس، اضطراب، افسردگی و ناراحتی ما شود. اگر دست از مقایسه ی خود با دیگران بر نداریم، پول و انرژی روانی ما مدام صرف رساندن خود به دیگران می شوند.
سخن آخر
در نظر داشته باشید که شناسایی رفتار مخرب، خود قدمی در راستای رفع آن می باشد؛ جمله ی معروف “مقایسه، دزد لذت است.” را همواره به یاد داشته باشید و انرژی خود را در جهت باور به خود صرف کنید.امیدواریم با ارائه ی مطلب فوق به شما در راستای رهایی از این رفتار کمک کرده باشیم.
