موضوع کارما، امروزه به یکی از داغ‌ترین مباحثی تبدیل شده که افراد زیادی تمایل دارند با آن آشنا شده و حتی سبک زندگی خود را متناسب با این قانون تنظیم کنند. اما معنای دقیق کارما چیست و چگونه می‌توان از آن برای بهبود زندگی استفاده کرد؟ نظر اسلام در این رابطه چیست و قانون کارما در قرآن و آیات الهی به چه صورت توصیف شده؟
در ادامه با ما همراه باشید تا قدم به قدم با قانون کارما و دو دیدگاه اصلی اسلام درمورد کارما، بیشتر آشنا شویم.
کارما چیست؟ ( به زبان ساده)
کارما چیست، به صورت خلاصه می‌توان گفت که کارما (Karma) به مجموعه‌‍‌‌ای از عملکرد فرد در زندگی و نتایج حاصل از آن عملکرد گفته می‌شود که این نتایج هرچه که باشند، چه خیر و چه شر، در این زندگی و یا زندگی بعدی انسان به او بازگردانده خواهد شد.
این قانون ریشه در مفاهیم بودایی و ادیان هندی دارد و در دوره مدرنیته، به صورت گسترده‌ای وارد فضای فکری جوامع غربی و شرقی شده.
[irp posts=”135372″ name=”بررسی کارما در ادیان مختلف”]با توجه به این تعریف ما با دو بخش اصلی در قانون کارما مواجهیم:
- تئوری تناسخ، که در تضاد با معاد و اعتقاد به زندگی پس از مرگ است و می‌گوید انسان‌ها بعد از مرگ، به شکلی دیگر باز هم به این دنیا بازگشته و زندگی خواهد کرد و این یک چرخه بی‌پایان است. این بخش از قانون کارما به دلیل عدم اعتقاد به معاد، مورد تایید دین اسلام نیست.
- تئوری بازگشت نتیجه اعمال به افرد، که می‌گوید هرکس هر کار خوبی انجام دهد پاداش و نتیجه کار خوبش را در زندگی دریافت خواهد کرد و هرکس کار بدی انجام دهد متناسب با آن عقوبت و نتایج منفی برای اون پدید خواهد آمد. این رابطه علت و معلولی در آیات و احادیث اسلامی نیز مورد توجه قرار گرفته و مورد تایید اسلام است.
اما در نهایت تکلیف چیست؟ آیا قانون کارما در قرآن و دین اسلام مورد است یا خیر؟
نظر اسلام درمورد کارما چیست؟
مراجع دینی نظرات متعددی در رابطه با پیروی از قانون کارما دارند و حکمی رسمی در رابطه با این موضوع وجود ندارد؛ اما به طور ادیان وحدانی (کسانی که خداوند یکتا را قبول دارند از جمله مسلمانان) دو دیدگاه اصلی دمورد کارما را بررسی کرده‌اند:
-
کارما مظهری از تناسخ:
همانطور که گفته شد، اعتقاد به این اصل که انسان می‌تواند به این دنیا بازگردد و زندگی کند در تضاد با عقاید اسلامی است و اگر کسی با این دیدگاه به استفاده از قانون کارما بپردازد، برخلاف دستورات دین اسلام عمل کرده. برای مثال با اینکه کمک کردن به دیگران امر مطلوب و پسندیده‌ای می‌باشد اما اگر فرد به طمع بهبود زندگی بعدی خود، اینکار را انجام دهد، از دایره شرع اسلامی خارج شده.
امام رضا (ع) می فرمایند که «کسانی که قائل به تناسخ هستند کافر به خداوند بزرگ بوده و تکذیب کننده بهشت و جهنم هستند.»
-
کارمای شرقی:
در نتیجه آشنایی پیروان ادیان وحدانی با قانون کارما، دیدگاهی به وجود آمده که می‌گوید اگر ما کارما را نیرویی در نظر بگیریم که کار خوب را با خوبی و بد را با بدی جواب می‌دهد، می‌توان گفت که کارما همان خداست که تعاریف کامل‌تری از آن را در ادیان الهی می‌توان دریافت و به این ترتیب توسل به کارما یعنی توسل به خداوند و نشان از آن می‌دهد که می‌دانیم خداوند ناظر بر اعمال ماست و با حکت و عدالت خود به ما پاسخ می‌دهد.
[irp posts=”134530″ name=”نقد قانون کارما (هر آنچه که باید بدانید)”]آیا کارما حقیقت دارد؟ | استناد آیات قرآن درمورد قانون کارما
در قرآن کریم آیات متعددی وجود دارند که بر حقیقت اصلی قانون کارما یعنی بازگشت نتیجه اعمال به انسان، اشاره دارد و با تاکید بر اهمیت آن، حتی جزئیاتی از ساز و کارش را تشریح می‌کند.
- آیه هفت و هشت سوره الزلزال:
” فَمَنْ یعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیرًا یرَهُ (۷) وَمَنْ یعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یرَهُ (۸) ”
پس هر که هم‌وزن ذره‌ای نیکی کند [نتیجه] آن را خواهد دید (۷) و هر که هم‌وزن ذره‌ای بدی کند [نتیجه] آن را خواهد دید (۸)
- آیه هفت سوره الاسراء:
” إِنْ أَحْسَنتُمْ أَحْسَنتُمْ لِأَنفُسِکُمْ وَ إِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا ”
اگر نیکی کنید، به خودتان نیکی می‌کنید؛ و اگر بدی کنید باز هم به خود بدی می‌کنید.
- آیه شانزده سوره لقمان:
” يَا بُنَيَّ إِنَّهَا إِن تَكُ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِّنْ خَرْدَلٍ فَتَكُن فِي صَخْرَةٍ أَوْ فِي السَّمَاوَاتِ أَوْ فِي الْأَرْضِ يَأْتِ بِهَا اللَّـهُ ۚ إِنَّ اللَّـهَ لَطِيفٌ خَبِيرٌ(۱۶) “
پسرم! اگر به اندازه سنگینی دانه خردلی (کار نیک یا بد) باشد، و در دل سنگی یا در (گوشه‌ای از) آسمانها و زمین قرار گیرد، خداوند آن را (در قیامت برای حساب) می‌آورد؛ خداوند دقیق و آگاه است! (۱۶)
- آیه چهل سوره نساء:
” إِنَّ اللَّـهَ لَا يَظْلِمُ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ ۖ وَإِن تَكُ حَسَنَةً يُضَاعِفْهَا وَيُؤْتِ مِن لَّدُنْهُ أَجْرًا عَظِيمًا(۴۰) ”
خداوند (حتّی) به اندازه سنگینی ذره‌ای ستم نمی‌کند؛ و اگر کار نیکی باشد، آن را دو چندان می‌سازد؛ و از نزد خود، پاداش عظیمی (در برابر آن) می‌دهد. (۴۰)
همچنین احادیث متعددی از ائمه اطهار درمورد نتیجه نیکی و بدی در این دنیا وجود دارد. از امام صادق (ع) نقل شده که ایشان می‌فرمایند:
” کسی که دیگری را برای گناهی سرزنش کند، نمیرد تا خودش آن گناه را مرتکب شود. “
