امروزه که عصر سرعت و شتاب است و کارایی بیشتر و بهتر آدمها در گروی عملکرد سریعشان و گاهی انجام دادن همزمان چندین وظیفه با هم است، آشنایی با تکنیک های ذهن آگاهی اهمیت بیشتری مییابد. زندگی در چنین عصری، مدام ذهن را به پرسه در گذشته و آینده میکشاند و از زمان حال غافل میکند. حال آنکه توجه به زمان حال در بهبود سلامت روان و در نهایت در کیفیت کارایی ما نقش بهسزایی دارد. هنوز کاری را به اتمام نرسانده در فکر انجام سایر وظایف فهرست کارهای روزانهمان هستیم و یا مدام در حال ارزیابی عملکردمان در گذشته. پس سهم زمان حال در این بین چیست؟ ذهن آگاهی (Mindfulness) یا به عبارت دیگر توجه آگاهی همان روشی است که به کمک آن توجه ویژهای به زمان حال خود خواهیم داشت.
تکنیک های ذهن آگاهی
تکنیکها و روشهای مختلفی برای تمرین توجه آگاهی وجود دارد که همگی تلاششان بر سوق دادن ما به سمت تمرکز بیشتر بر لحظه است. با به کارگیری هرروزهی این روشها و تمرینات میتوانیم ذهن آگاهی را به سبک زندگی خود بدل کنیم و متعاقباً آرامش بیشتری را تجربه کنیم. همچنین مراکز درمانی و جلسات و دورههای کمکدرمانی متنوعی وجود دارند که به شما در این مسیر کمک خواهند کرد. دورههای آکادمی مهرآفرین یکی از همین راههای کمکی است که آمادهی ارائهی بهترین خدمات به شما عزیزان میباشد. در ادامهی بحث برخی از تکنیک های ذهن آگاهی را آورده و توضیح مختصری دربارهی هر یک از آنها میدهیم.
تنفس آگاهانه
اولین تکنیک معروف و موثر در ذهن آگاهی تنفس آگاهانه است. نفس کشیدن از ضروریات و بدیهیاتی است که در هیاهو و شلوغیهای زندگی روزمره کمتر به چشم میآید و اغلب نادیده گرفته میشود. حال آنکه همین تنفس ساده اساس وجود ماست، دلیل حیات و زندگانی ماست. توجه به دم و بازدم، ما را در هر لحظه به حیات خود آگاه میکند و باعث تشدید حس شکرگزاری در ما میشود. این تمرین ساده را میتوان در هر مکان و زمانی انجام داد. همچنین میتوان زمانهای خاصی را برای آن در نظر گرفت و با نشستن در حالت مدیتیشن، صرفاً به تنفس خود توجه کرد.
مشاهده و گوش کردن آگاهانه
دقیق شدن در اشیاء و اتفاقات اطراف میتواند یکی دیگر از تکنیک های ذهن آگاهی باشد. هر بار که به اشیاء و حوادث روزمره برمیخورید، طوری به آنها بنگرید که انگار اولین بار است با آن رو به رو میشوید. از خود دربارهی آنها سوال بپرسید و کنجکاوی کنید. گوش سپردن با دقت به صداهای محیط نیز روش دیگری در این جهت است. همین رویهی دقیق شدن را در مواجهه با صداهای اطرافتان نیز به کار بگیرید. چشمانتان را ببندید و تمام توجه و حواستان را روی صداها متمرکز کنید و همان سوالات کنجکاویبرانگیز را این بار دربارهی صداها از خود بپرسید. تمرین مشاهده و گوش دادن آگاهانه به مرور به درک بهتر شما از اتفاقات لحظهی جاری کمک می کند.
ذهن آگاهی چیست؟
ذهن آگاهی به معنای توجه به ادراکات، احساسات و عواطف لحظهی حال ماست. یعنی اینکه بدانیم در هر لحظه در درون و بیرون ما چه میگذرد و به آنها آگاهی و توجه کامل داشته باشیم. تکنیک های ذهن آگاهی همه بر حضور آگاهانه و هدفمند در لحظه استوارند. اما این آگاهی دو ویژگی اساسی دارد: اولی پذیرش و دومی قضاوت نکردن اتفاقات دوروبر و احساسات درونمان است. بر اساس این دو ویژگی میتوان این تعریف را از ذهن آگاهی ارائه داد: پذیرش و با روی باز آغوش گشودن به روی اتفاقات و حوادث در هر لحظه به همان شکل که هستند و قضاوت نکردن آنها.
ذهن آگاهی چه فوایدی برای ما دارد؟
استفادهی مستمر از تکنیک های ذهن آگاهی به مرور زمان باعث افزایش سلامت روان و همچنین جسم خواهد شد. زندگی در لحظه و توجه به بدیهیاتی که پیش از این ساده و بدون تفکر از کنار آنها رد میشدیم، به ما فرصت از نو تجربه کردن اتفاقات تکراری را میدهد. و این تجربیات تازه در بالا بردن تواناییهای ذهن موثرند. از طرفی، با تمرکز بر افکار و عواطف خود، طی ذهن آگاهی مداوم، راه برای شناخت عواطف منفی و چگونگی شکلگیری آنها باز میشود. با آگاه شدن به عوامل استرسزا و روند شکلگیری اضطراب میتوان از بروز آن جلوگیری کرد. این امر به نوبهی خود در بهبود و درمان بسیاری از بیماریهای جسمی و فیزیکی نیز موثر خواهد بود.